21286 złotych zebrano podczas wczorajszej kwesty, prowadzonej na rzecz najstarszego w Tarnobrzegu cmentarza – na Piaskach w Miechocinie. Była to już 22 zbiórka pieniędzy, w którą angażują się nie tylko osoby publiczne, ale również zwykli mieszkańcy naszego miasta. W poprzednim roku udało się zebrać nieco ponad 20 tys. zł.
Kwestę co roku organizuje Tarnobrzeskie Towarzystwo Historyczne, które zebrane w ten sposób środki przeznacza na renowację poszczególnych elementów zabytkowej nekropolii. Dzięki datkom ofiarodawców zrekonstruowano już mur otaczający cmentarz, odrestaurowano kapliczkę oraz 20 nagrobków. Drugie tyle czeka na zabiegi konserwatorskie.
********************************************
Stary cmentarz w Miechocinie na „Piaskach” został założony w latach 1784 – 1786 w następstwie dekretu cesarza austriackiego Józefa II ogłoszonego we Lwowie dnia 9 września 1784 roku zakazującego pochówku zmarłych w obrębie zamieszkałej miejscowości. Inwentarz parafii Miechocin ze stycznia 1786 roku potwierdza istnienie dwóch cmentarzy, w tym przykościelnego, na którym nikt już nie jest chowany i publicznego, nowo konsekrowanego zlokalizowanego w północnej części Miechocina za zabudowaniami poddanych plebana na tzw. „Piaskach”. Ze względu na brak miejsca pod pochowek zmarłych już w latach 1843 – 1845 staraniem ówczesnego proboszcza miechocińskiego ks. Franciszka Ząbeckiego powiększono teren cmentarza o dodatkową parcelę podarowaną na ten cel parafii miechocińskiej przez Jana Feliksa hr. Tarnowskiego oraz przystąpiono do wykonano nowego ceglanego ogrodzenia cmentarza.
W 1881 roku z fundacji Seweryna Stawiarskiego z Machowa oraz Jana Dzierżysława hr. Tarnowskiego i jego żony Zofii z Zamoyskich hr. Tarnowskiej w centralnej części cmentarza została wzniesiona kaplica cmentarna p.w. św. Gabriela Archanioła (obecnie p.w. Świętego Krzyża), pod którą spoczęły doczesne szczątki zmarłej w 1856 r. Franciszki z Siennickich Stawiarskiej.
Kolejnego poszerzenia terenu cmentarza dokonano w latach 1890 –1892 zakupując na ten cel graniczące od strony zachodniej dwie prywatne parcele, które ogrodzono ceglanym murem cmentarnym formą nawiązującym do istniejącego ogrodzenia.
W 1921 r. parafia miechocińska przy materialnym wsparciu Zdzisława hr. Tarnowskiego przystąpiła do prac remontowo – porządkowych obejmujących remont ogrodzenia uszkodzonego podczas działań wojennych prowadzonych w 1915 r. oraz uporządkowanie terenu cmentarza. Podczas prowadzonych prac w latach 1935 – 1936 zgodnie z opracowanym projektem wytyczono nową sieć alejek cmentarnych, które następnie obsadzono lipami.
Z dniem 31 marca 1962 r. na mocy postanowienia Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Tarnobrzegu zamknięto stary cmentarz w Miechocinie.
Na cmentarzu do chwili obecnej zachowało się kilkadziesiąt pomników nagrobnych będących ciekawymi przykładami sztuki sepulkralnej (nagrobnej) XIX i pocz. XX wieku. Najciekawsze formy nagrobków zachowały się przy głównej alejce wejściowej do kaplicy cmentarnej oraz w obrębie ceglanego muru ogrodzeniowego cmentarza. Do najczęściej spotykanych form nagrobnych należą nagrobki w kształcie steli, następnie obelisku o ścianach lekko zwężających się ku górze oraz skałek w formie stylizowanych kopców kamiennych symbolizujących Chrystusa i trwałość istnienia Kościoła, z których wyrasta drzewo życia w formie uciętego pnia lub krzyża dodatkowo dekorowanego wieńcem.
Wśród innych przykładów można również spotkać pomniki nagrobne w formie złamanej lub uciętej kolumny wyobrażającej upadek potęgi ziemskiego świat. Osobny rozdział tworzą nagrobki żeliwne w formie stylizowanych ornamentów roślinnych osadzonych na kamiennych cokołach. Często spotykanym jest również klasycystyczny cokół, nakryty daszkiem i zwieńczony krzyżem.
Większość zachowanych nagrobków powstała w znanych, działających w XIX i I ćw. XX wieku zakładach kamieniarskich. Spotykamy tu nagrobki sygnowane przez warsztaty; E. Stehlika z Krakowa, J. Kuleszy z Krakowa, M. Fischera z Krakowa, P. Musiała z Tarnowa, W. Samka z Bochni czy F.J Schulza z Wiednia.
Licząca ponad 200 lat miechocińska nekropolia jest miejscem spoczynku wielu osób zasłużonych dla miasta i regionu. Do ich grona należą m.in. Ludwik Babirecki (1816 – 1865) lekarz powitowy; Eugenia Baust (zm. 1899) fundatorka kościoła w Ślęzakach; Józef Brodzki – powstaniec listopadowy; Andrzej Dobrodzicki (zm. 1884) powstaniec listopadowy; Karol Roderyk Mattausch (1856-1906) aktor i dyrektor teatru; Wiktor Reichman (zm. 1909) dr praw, adwokat; Ludwik Solawa (1828 – 1883) przeor OO. Dominikanów w Tarnobrzegu; Albert Wojciech Różański (zm. 1903) starosta tarnobrzeski; Józef Taszarski (zm. 1912) – powstaniec styczniowy, dyrektor Towarzystwa Zaliczkowego w Tarnobrzegu.
Ciekawą osobliwością przyrodniczą jest rosnący po prawej stronie alejki cmentarnej liczący ok. 350 lat pomnikowy dąb szypułkowy.
Na podstawie decyzji z dnia 24.04.1987 r. stary cmentarz w Miechocinie wraz z kaplicą i murem ogrodzeniowym został wpisany do rejestru zabytków województwa tarnobrzeskiego pod nr rejestru 321/A.
Od 1998 roku opiekę nad cmentarzem sprawuje „Społeczny Komitet Odnowy Starego Cmentarza na „Piaskach” w Miechocinie”.
źródło: Osiedle Miechocin
foto: archiwum