Wizerunek Orła Białego ze złotą koroną na głowie, z rozpostartymi skrzydłami, złotym dziobem i szponami, w czerwonym polu tarczy – to nowy herb Sandomierza, zatwierdzony przez Radę Miasta. „Opracowany współcześnie herb Sandomierza nawiązuje do najstarszej pieczęci reprezentującej miasto, sprawionej w czasach króla Zygmunta Augusta. Jest więc zarazem przypomnieniem Złotego Wieku dla Polski i Miasta a także władców dynastii, za której Orzeł Biały stał się herbem Sandomierza” – pisze prof. Henryk Seroka w publikacji „Herby miasta królewskiego Sandomierza”.
Ten zaszczytny znak został umieszczony również na pieczęci urzędowej, fladze oraz sztandarze miasta, który zawiera rozbudowany program symboliczny. Oprócz herbu miasta na stronie głównej, na stronie odwrotnej zostanie usytuowany herb ziemi sandomierskiej jako znak stołecznych funkcji Sandomierza. Sztandar otrzyma złociste zdobienia brzegów nawiązujące do ornamentu na dawnych księgach miejskich oraz głowicę przedstawiającą potrójną srebrzystą lilię – symbol idei królewskiej łączący treści religijne zawarte w herbie kapituły sandomierskiej.
Ustanowienie symboli miasta poprzedziło pozytywne zaopiniowanie projektów przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji po uzyskaniu merytorycznej oceny w zakresie ich zgodności z zasadami heraldyki, weksylologii i miejscowej tradycji historycznej. Dokonała tego Komisja Heraldyczna przy MSWiA, która również pozytywnie zaopiniowała przedstawione wzory.
Warto podkreślić, że w uzasadnieniu tej opinii Komisja uznała, że oficjalny wzór herbu składa się z godła i tarczy tzw. hiszpańskiej, czyli o kształcie zaokrąglonym w części dolnej, dopuszczając jednak użycie tarczy renesansowej, co stanowi istotne novum w heraldyce samorządowej. Właśnie tak stylizowana tarcza herbowa z dwoma rozetkami w bocznych wcięciach została umieszczona na sztandarze miasta Sandomierza, odwzorowując tym samym wyobrażenie napieczętne z 1562 roku, znajdujące się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie (Archiwum Piłsudskich-Giniatowiczów).
Ten najbardziej reprezentatywny i dojrzały stylowo herb występujący na pieczęci ogólnomiejskiej posłużył jako wzór przedkładanych projektów. Zastosowano w nich czerwoną barwę pola nawiązującą do zwyczaju, ale także przywileju posiadanego przez Sandomierz wyciskania owej pieczęci w czerwonym wosku.
– Ostateczny wynik w postaci opracowanego tutaj herbu, okazał się wielką nobilitacją dla naszego miasta. Herb przedstawiający Orła w koronie jednoznacznie kojarzy się z herbem państwa. Sandomierz należy do nielicznych miast, takich jak na przykład Gniezno, które mogą posługiwać się takim szczególnym symbolem miejskim – komentuje burmistrz Marek Bronkowski.
Oficjalna prezentacja nowych insygniów miasta nastąpi 8 października, podczas konferencji dotyczącej 730 rocznicy lokacji Sandomierza.
autor: dr hab. Tomisław Giergiel
