Koncert „Jędrusiowa dola – tarnobrzescy artyści w hołdzie Jędrusiom” (fotoreportaż oraz video HD)

Koncert „Jędrusiowa dola – tarnobrzescy artyści w hołdzie Jędrusiom” odbył się z okazji Święta Odzyskania Niepodległości w Tarnobrzeskim Domu Kultury. Koncert jest częścią projektu muzycznego, będącego próbą opowiedzenia historii oddziału partyzanckiego „Jędrusie”. Pomysłodawcą projektu jest Piotr Duma.

Koncert miał swoją premierę 12 czerwca br.

O projekcie…

– To jest moje marzenie. Stworzyć wydawnictwo, które pozostanie na zawsze w świadomości mieszkańców Tarnobrzega. W końcu historia „Jędrusiów” to historia naszego regionu – mówi Piotr Duma, historyk, wicedyrektor TDK oraz prezenter radiowy. – Dziesięć utworów muzycznych, wśród których znalazły się zarówno partyzanckie piosenki, jak i wiersze, do których skomponowano muzykę, zostały wydane na srebrnym krążku.

SUKCES LAO CHE

Skąd w ogóle pojawił się pomysł na „odświeżenie” piosenek partyzanckich „Jędrusiów”? – Decydujący był sukces płyty „Powstanie Warszawskie” kapeli Lao Che. Opowiedzieli muzycznie w bardzo ciekawy sposób historię powstania warszawskiego. Wtedy pomyślałem, że może warto jest zrobić coś takiego na naszym lokalnym gruncie – wspomina Piotr Duma.

I tak od tarnobrzeski historyk przeszedł od słowa do czynów. – Dotarłem do książki Tadeusza Szewery, partyzanta z oddziału „Jędrusie”, w którym były piosenki, jakie śpiewali żołnierze Władysława Jasińskiego. Dorota Kozioł pomogła mi odnaleźć wiersze partyzanckie Zbigniewa Kabata pseudonim „Bobo” i tak wszystko się zaczęło – dodaje. – Nieocenioną pomoc udzielił mi Dariusz Chmielowiec ze Studia Tańca i Ruchu Fram.

TELEDYSK, KONCERT I DWUPŁYTOWE WYDAWNICTWO

Do udziału w projekcie „Jędrusiowa dola – Tarnobrzescy muzycy w hołdzie Jędrusiom” zaprosił wszystkie kapele, które działają obecnie na tarnobrzeskim rynku muzycznym.

– Nie zamykamy się w jednej „puszce” muzycznej, a mamy wykonawców o różnych stylach. Piosenkę „Jarzębina”, która promuje cały krążek wykona zespół Exsilium. Mamy wykonawcę z kręgu hip-hop, a piosenki „Jędrusiów” zaśpiewa także szkolny chór z Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Tarnobrzegu, a także schola z Klasztoru Ojców Dominikanów – mówi Piotr Duma.

Na pierwszej płycie znalazło się dziesięć utworów muzycznych, które dodatkowo zostały zaprezentowane mieszkańcom naszego miasta w trakcie koncertu w Tarnobrzeskim Domu Kultury.

– Na drugim krążku umieszczono reportaż z powstawania teledysku grupy Exsilium oraz nagrań poszczególnych zespołów. Całość okraszona została archiwalnym nagraniem rozmowy z Tadeuszem Szewerą oraz historią „Jędrusie w KL Auschwitz” – opowiada pomysłodawca projektu.

______________________________

KIM BYLI „JĘDRUSIE”?

Założycielem i pierwszym dowódcą „Jędrusiów” był Władysław Jasiński pseudonim „Jędruś”, twórca organizacji konspiracyjnej „Odwet” w Tarnobrzegu. W okresie od marca do czerwca 1941 roku Niemcy dokonali licznych aresztowań wśród jej członków, powodując duże trudności w działalności struktur podziemnych. Zmusiło to Władysława Jasińskiego do podjęcia decyzji o utworzeniu leśnego oddziału dywersyjno-bojowego. Jego nazwa pochodziła od pseudonimu Jasińskiego, a ten od zdrobniałego imienia jego pięcioletniego synka.

W początkowym okresie oddział prowadził przede wszystkim rekwizycje w majątkach zarządzanych przez Niemców oraz kolportaż podziemnego pisma „Odwet”. „Jędrusie” przywrócili też porządek na swoim obszarze, likwidując bandy rabunkowe i leśne bimbrownie. Po pewnym czasie rozwinęli działalność: wykonywali kary śmierci na niemieckich agentach i konfidentach oraz najbardziej szkodliwych granatowych policjantach, wymierzali chłostę osobom szczególnie wysługującym się okupantowi, prowadzili szkolenie wojskowe.

Prowadzili również działania charytatywne, polegające na niesieniu pomocy aresztowanym i ich rodzinom oraz organizowanie sieci punktów wysyłkowych paczek żywnościowych dla polskich jeńców osadzonych w obozach niemieckich. W tym czasie oddział liczył około 60 ludzi.

Po śmierci Władysława Jasińskiego 9 stycznia 1943 roku w starciu z niemiecką żandarmerią w Trzciance koło Połańca, nowym dowódcą „Jędrusiów” został Józef Wiącek pseudonim „Sowa”. Nawiązano współpracę z Armią Krajową i Batalionami Chłopskimi, a jej owocem były dwie najsłynniejsze akcje zbrojne „Jędrusiów”. Rozbito dwa niemieckie więzienia w Opatowie i w Mielcu.

W okresie realizacji planu „Burza” „Jędrusie” stali się czwartą kompanią 2 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej Ziemi Sandomierskiej. W owym czasie ich oddział liczył ponad 250 ludzi. Wraz z całym Pułkiem podjęli marsz na pomoc walczącej Warszawie, dochodząc do Nowego Miasta nad Pilicą, gdzie 24 sierpnia cała 2 Dywizja Piechoty Legionów AK otrzymała rozkaz powrotu na Kielecczyznę. Tam nawiązano kontakt z sowiecką czołówką pancerną współdziałano ściśle w walkach toczących się o przyczółek Sandomiersko-Baranowski.

Po rozczłonkowaniu „Jędrusie” przedostali się w Góry Świętokrzyskie, gdzie pozostali do stycznia 1945 roku, czyli do wkroczenia na te tereny Sowietów. Wówczas oddział został rozwiązany. Nastąpiły represje i aresztowania przez NKWD i UB. Wielu „Jędrusiów” zostało zesłanych na Syberię do łagrów, część otrzymała długoletnie wyroki więzienia. Taką cenę za wolność przyszło zapłacić żołnierzom AK.

______________________________

Poniżej prezentujemy fotoreportaż z koncertu „Jędrusiowa dola” który odbył się w czwartek 10 listopada w TDK oraz archiwalne video z czerwcowej premiery.

Foto: Arkadiusz Jeż

Video: Piotr Morawski