W niedzielę 5 maja Samorządowy Ośrodek Kultury w Nowej Dębie organizuje 21 Podkarpacką i 10 Ogólnopolską Paradę Straży Wielkanocnych „TURKI 2013”. Tegoroczny przegląd to również okazja do uczczenia 10-lecia funkcjonowania Honorowej Straży Wielkanocnej przy Parafii Matki Bożej Królowej Polski w Nowej Dębie.
W Paradzie potwierdziło swój udział 1716 uczestników bezpośrednich, w tym 41 oddziałów Straży Grobowych i 19 Orkiestr Dętych towarzyszących grupom, w tym Orkiestra Szałamaistek z Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, 2 grupy Mażoretek. Warto dodać, że niektóre grupy przyjeżdżają z bardzo daleka m.in.: Jelenia Góra, Iwanowice (Wielkopolska), Wolbórz Łódzki. Podczas Parady będzie można zobaczyć wyjątkową grupę z Sarzyny przy której działają trzy grupy adoracyjne: Maryjki (dziewczęta), Rycerzyki (chłopcy do 9 roku życia), Rzymianie (chłopcy w wieku 13-15 lat). Natomiast Turki z Wielopola Skrzyńskiego posiadają oryginalny bęben turecki zdobyty przez króla Jana III Sobieskiego, który został podarowany mieszkańcom Wielopola „za poczęstunek i przyjęcie go, gdy wracał z Wiednia przez Wielopole”. – Dla naszego regionu to naprawdę bardzo ważne i niezwykłe wydarzenie na skalę ogólnopolską. Szczególnie znaczący jest charakter kulturowy i społeczny tego przedsięwzięcia. Ma to ogromne znaczenie dla kontynuowania tradycyjnej obrzędowości i społeczności lokalnych, co bezpośrednio przekłada się na utrwalenie ich tożsamości. Dodatkowo, chcąc uhonorować naszych lokalnych druhów z HSW, wydajemy album w nakładzie 1700 egz. poświęcony m.in. nowodębskim Turkom. Cieszymy się też, że wydarzenie to docenił Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Pan Bogdan Zdrojewski przekazując na nie dotację z Ministerstwa Kultury – komentuje Krystian Rzemień, dyrektor SOK, który organizuje tegoroczny przegląd.
Serdecznie zapraszamy wszystkich mieszkańców, turystów, pasjonatów historii i tradycji wielkanocnych do udziału w tym wielkim widowisku. Organizacji Parady przyświecają cele takie jak: poczucia tożsamości regionalnej, zachowanie, dokumentowanie i przekaz lokalnych zwyczajów i tradycji, pogłębianie i popularyzowanie w społeczeństwie świadomości historycznej, budowanie więzi opartych na świadomości wspólnego dziedzictwa kulturowego i ochronie jego unikalnej wartości.
Święta Wielkanocne związane są z tradycją straży grobowych zwanych Turkami. Dla wielu miejscowości w naszym kraju charakterystyczną są straże grobowe strzegące Grobu Chrystusa od Wielkiego Piątku do mszy rezurekcyjnej w Niedzielę Wielkanocną. Tradycja wywodzi się z czasów wyprawy wojennej Jana III Sobieskiego pod Wiedeń w 1683 r. W odsieczy wiedeńskiej mieli brać udział powołani do „chłopskiego wojska” chłopi z danej wsi. Wracając po zwycięskiej bitwie byli przebrani w zdobyte mundury wchodząc do wsi udali się do kościoła, aby podziękować za szczęśliwy powrót. Od tego momentu co roku pełniona jest warta przy Grobie Chrystusa w czasie Świąt Wielkanocnych. W Wielką Niedzielę i Poniedziałek Wielkanocny oddziały grobowe składają życzenia mieszkańcom miasta i wsi. W ten sposób narodziła się tradycja straży grobowych i ich nazwa „Turki”. Tradycja ta jest „żywa” po dziś dzień. W kościołach wartę przy Grobie pełnia nie tylko strażacy, można spotkać także oddziały przebrane w wielobarwne stroje. Każdy region ma swój charakterystyczny strój, cechujący się wielobarwnością. W niektórych miejscowościach Województwa Podkarpackiego do dziś formowane są specjalne oddziały straży grobowej. Straż Wielkanocna funkcjonuje także pod innymi nazwami: „Grobowcy”, „Krakusy” lub „wojsko Kościuszkowskie”. Wielobarwne oddziały „Turków” są dumą wielu miejscowości i główna atrakcją Świąt Wielkanocnych w tych miejscowościach. Oddziały Honorowych Straży Grobowych uczestniczą nie tylko w obchodach Wielkanocny, ale także w innych wydarzeniach dotyczących danej społeczności.
Program 21. Podkarpackiej i 10. Ogólnopolskiej Parady Straży Wielkanocnych „TURKI 2013”, Nowa Dęba, niedziela, 05 maja:
godz. 11:30
Uroczysta Msza św. w kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego
pod przewodnictwem J.E. ks. bpa Edwarda Frankowskiego
godz. 13:00
Przemarsz ulicami Nowej Dęby na stadion sportowy.
godz. 14:30
Pokazy musztry w wykonaniu Straży Wielkanocnych na stadionie SOSiR.
godz. 18:00
Zakończenie Parady Straży Wielkanocnych „TURKI 2013”
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli:
– Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
– Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Pan Czesław Mroczek
– Marszałek Województwa Podkarpackiego Pan Mirosław Karapyta.
Organizatorem głównym wydarzenia jest:
Samorządowy Ośrodek Kultury w Nowej Dębie
Współorganizatorami wydarzenia są:
– Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie
– Gmina Nowa Dęba
Wydarzenie dofinansowane jest przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
info: SOK w Nowej Dębie
