„In articulo mortis – Umrzeć w Tarnobrzegu”. Wirtualny spacer po wystawie (fotoreportaż)

Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzegu początkiem marca przygotowało wystawę czasową pt. „In articulo mortis – Umrzeć w Tarnobrzegu”. W związku z rozwojem epidemii koronawirusa, zaplanowane otwarcie wystawy nie doszło do skutku. Czekając na nowy termin muzeum zaprasza do wirtualnego spaceru po tej ekspozycji.

Wystawę opisuje Tadeusz Zych- dyrektor MHMT:

„Temat śmierci jest bardzo rzadko obecny na muzealnych przestrzeniach. Jeśli się pojawia, to jedynie, jako element szerszego kontekstu. Stąd tarnobrzeska wystawa jest nie tylko pierwszą o tej tematyce w 30 letniej historii muzeum, ale też jedną z niewielu w całej Polsce. Przedstawia, co prawda zjawisko wpisane w samą istotę człowieczeństwa, ale w dzisiejszej kulturze nieomalże nieobecne. Powszechnie występujący dziś kult młodości, tężyzny i zdrowia sprawił, iż śmierć została przez współczesnego człowieka wyparta z jego świadomości, w tym także z przekazu kulturowego. A przecież jest naturalnym końcem każdej egzystencji.

Na tarnobrzeskiej wystawie opowieść o śmierci została włożona tak w ramy przestrzenne – Tarnobrzega, jak i czasowe. Ekspozycja podzielona jest na pięć segmentów.

Pierwszy mówi o różnych rodzajach śmierci, jakie występowały na przestrzeni wieków na tym terenie z podziałem na śmierć „pańską”, chłopską i mieszczańską. Akcentuje także tzw. tragiczny rodzaj śmierci i jego przykłady. Specjalny akcent położono tu także na śmierć bohaterską; powstańców i żołnierzy.

Drugi moduł wystawy przedstawia rekwizyty, jakie towarzyszyły kiedyś i towarzyszą dziś naszemu umieraniu. Możemy wiec zobaczyć trumnę, katafalk, karawan, krzyż procesyjny i chorągiew, klepsydry, gromnicę i różaniec oraz polską specjalność pogrzebową-portret trumienny,

Trzeci segment ukazuje ceremoniał pogrzebowy, z jednej strony stały w treści od wieków, z drugiej zaś zmieniający swą formę w zależności od okoliczności śmierci, czy też rangi chowanych osób. Zobaczymy, więc m.in pogrzeb Zdzisława i Stanisława Tarnowskich, opis pogrzebu chłopskiego czy fotografie z pogrzebów tarnobrzeżan z różnego okresu czasowego.

Kolejna część wystawy, zatytułowana „Mogiły, groby i grobowce” prezentuje obrazy tarnobrzeskich grobów, ich różnorodność, charakter i symbolikę.

Groby prowadzą nas ku następnej odsłonie wystawy: kolorowej prezentacji panoramy tarnobrzeskich cmentarzy, w tym tego najstarszego na miechocińskich „Piaskach”, żydowskiego i wojennego.
Zwieńczeniem wystawy jest niesamowicie sugestywny i pełen symboliki współczesny obraz, autorstwa Piotra Jakubczaka, Chrystusa leżącego w grobie, który gotowy jest już na swoje Zmartwychwstanie.

Ta najważniejsza pointa wystawy, odwołuje się do chrześcijańskiej nadziei, mówiącej iż śmierć jest tylko przejściem do lepszego i wiecznego życia. Czy w obliczu śmierci, wierzysz w to?”

Eksponaty na wystawie pochodzą ze zbiorów: Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Klasztoru OO. Dominikanów w Tarnobrzegu, Archiwum Państwowego w Krakowie, oraz ze zbiorów prywatnych: Janusza Błachowicza, Grzegorza Komady, Jolanty Kret, Tadeusza Marciniaka, Sławomira Stępaka, Krzysztofa Watracza, Anny i Wojciecha Żarowów.

Wszystkim za okazaną pomoc i życzliwość serdecznie dziękujemy.

Pomysł i scenariusz wystawy – Tadeusz Zych
Aranżacja i scenografia – Monika Kotasiak-Wójcik
Opracowanie graficzne – Andrzej Kaczorowski

foto&info: MHmT